strona mieszkancow wsi KUZNIA NIEBOROWSKA

....................... Historia zamku w Kuzni Nieborowskiej na przestrzeni stu lat ................................

Schroeter mieszkał w okazałym zamku, z górującą nad okolicą wieżą.Baron utrzymywał liczną służbę - lokaja,kucharki, ogrodnika, stajennego.W sąsiedztwie zamku, określanego w dokumentach niemieckich jako Schloβ-NieborowitzerHammer (zamek w Kuźni Nieborowskiej), znajdował się staw. Jeszcze w XIX wieku na polecenie Schroetera zbudowano groble. W ten sposób istniał wyraźny podział stawu na część rekreacyjną i część hodowlaną. Bliskie sąsiedztwo koryta Bierawki powodowało, ze woda w stawie była bardzo czysta . Tu rosły niespotykane nigdzie w okolicy rośliny wodne: orzech wodny – kotewka (łac. Trapa natans), nenufar (łac. Nuphar), dorodny tatarak (łac. Acorus calamus). Rodzina barona żyła w dostatku. Niektórzy mieszkańcy kuzni nieborowskiej usługiwali na zamku. Po zakończeniu I wojny światowej nie od razu doszło do ustalenia granicy polsko-niemieckiej. Nastąpiło to dopiero w 1923 roku. Początkowo kuźnia nieborowska przyłączona została do Polski, jednak niemieccy przedstawiciele oprotestowali decyzje domagając się korekty na korzyść Niemiec, gdyż miał tam swój majątek K. Schroeter. Ostatecznie zgodę na przyłączenie kuzni do Niemiec wyrazić miał delegat rządu polskiego,dyplomata Jan Włodzimierz Szembek. Decyzję J. Szembeka uznano za ostateczną.W 1923 roku zaczęto wbijać słupy w strefie przygranicznej między Krywałdem a Kuznią Nieborowska K. T. Schroetera widywano w latach 20. i 30. XX stulecia w Krywałdzie jadącego konno. Doglądał tu swej posiadłości– wtedy terenu w znacznym stopniu zalesionego, ciągnącego się wzdłuż obecnej ulicy F. Michalskiego.K. Schroeter w drugiej połowie lat 30. XX wieku musiał doskonale orientować się w polsko-niemieckiej polityce zagranicznej. W 1937 roku sprzedał wyżej wymieniony teren prywatnym osobom jako działki budowlane. Również ks. A. Koziełek w monografii „Knurów i Krywałd. Kronika na tle historii ziemi gliwickiej” (s. 70) pisze „W związku z zapotrzebowaniem większej ilości piasku dla podsadzania wybranych pól na kopalni Piotr-Paweł i Foch, Skarboferme zakupił w r. 1926 lasy w pobliżu kopalni, należące do nadleśnictwa Szczygłowice – właściciel v. Schroeter – obszaru 428 ha za cenę 850 000 franków szwajcarskich”

Przed II wojną w majątku K.Schroetera na leśnej polanie wzniesiono drewniane baraki i zakwaterowano w nich młodzież niemiecką, odbywająca roczną służbę pracy. Wobec nasilających się akcji prowokacyjnych w strefie przygranicznej między polską i niemiecką częścią Górnego Śląska (sierpień 1939 rok),młodzież niemiecka opuściła kuznie nieborowska ==W trzeciej dekadzie stycznia 1945 roku właściciel zamku wraz z rodziną opuścił posiadłość i udał się na zachód (w miarę przesuwania się frontu). Wcześniej w obszernych piwnicach zamku zaczęto gromadzić duże ilości niemieckich książek z gliwickich bibliotek i czytelni, zaś po opuszczeniu zamku przez Schroetera w pokojach i salonach składowano odzież z gliwickich sklepów (materiały, ubrania, płaszcze, pościel).

Pod koniec lat 40. ubiegłego wieku, kiedy sytuacja była w miarę stabilna, w pokojach zamkowych zorganizowano szkolenie dla leśników, nieco później zakwaterowano kilka rod zin, przydzielając im dotychczasowe pokoje zamkowe. Wtedy przyzamkowy staw był jeszcze zadbany. Nieco później przejęty został przez Spółdzielnię Rolniczą , zaś w latach 60. funkcjonował jako staw rybny kopalni „Szczygłowice”. Jego brzegi zaczęły zarastać szuwarami. Podjęto więc decyzję o przeprowadzeniu prac hydrotechnicznych. Doprowadziło to do wyniszczenia niektórych wodnych roślin (kotewka jednak pozostała). W zamku w latach 60. nadal mieszkało kilka rodzin, zaś na parterze znajdował się sklepogólnospożywczy. W latach 70.-80. lokatorzy zamku opuszczali go, szukając lepszych warunków. Przez kilka lat schroeterowski zamek stał pusty. Ostatecznie podjęto decyzję, iż należy dokonać generalnego remontu całego budynku (remontowały go dwie firmy budowlane, wymieniając nawet... stropy). Po generalnym remoncie budynek ostał się pod funkcjonującą obecnie nazwą: „Zameczek – Dom Pomocy Społecznej”.
m.s.